نوزاد تازه متولد شده شما همه زمان و نیرویتان را می‌گیرد. شاید نسبت به هفته پیش نتوانسته اید بهتر بخوابید یا اینکه همان زمان که داشتید می خوابید بچه داد وبیداد راه بیاندازد. مشکلات شما به عنوان یک مادری که تازه بچه اش را به دنیا آورده در این هفته تمام نمی شود.
حوصله نداشتن، خستگی و حتی سازگار نداشتن یکی دیگر از ره آوردهایی است که مادران بعضی وقتها در هفته‌های اول و گاه چند ماه پس از بارداری آن را تجربه می‌کنند. ولی برای شما که بزرگترین ره آورد را در بغل دارید، گذشتن از این بحران‌ها مشکل نخواهد بود؛ کافی است نسبت به حالات خود و فرزندتان هوشیار باشید و بیش از اندازه از خود انتظار نداشته باشید.
چقدر وزن می‌گیرد؟
نوزاد در هفته‌های اول روزانه 30 گرم وزن اضافه می‌کند و در هفته دوم حدودا 240 گرم به وزن نوزاد اضافه می‌شود، پس اگر فرزند شما تا پایان هفته اول به سه کیلو رسیده بود، میتوانید انتظار داشته باشید تا پایان هفته دوم حداقل سه کیلو و چهارصد گرم وزن پیدا کند.
نگران لاغر شدنش باشم؟
بسیاری از نوزادان در روزهای اول بعد از تولد کمی وزن کم می‌کنند اما اگر نوزاد 10 روزه شما هنوز به وزن اولیه تولدش برنگشته برای مراقبت ویژه و بررسی علت حتما به پزشک مراجعه کنید.
لطفا به ادامه مطلب مراجعه کنید
چه یاد می‌گیرد؟
در این هفته اگر گونه نوزاد را نوازش کنید به سمت دست شما می‌چرخد. او حالا قادر است انگشت شما را محکم نگه دارد. با نوازش کف پایش متوجه می‌شوید که انگشتان کف پایش را جمع می‌کند و هنگام نوازش روی پایش انگشتانش را باز می‌کند.اگر نوزاد را روی سطحی نگه دارید خواهید دید که حرکتی شبیه راه رفتن انجام می‌دهد. با قرار دادن دست‌تان در دهانش، او انگشت شما را می‌مکد.
نوزاد دو هفته‌ای شما قادر است پلک خود را در مقابل نور‌های درخشان ببندد که این بازتاب تا آخر عمر همراهش خواهد بود. اگر نوزاد را به طور افقی نگه دارید به‌طوری‌که سرش کمی بیفتد، نوزاد با جمع کردن خود حرکتی شبیه به آغوش کشیدن خواهد داشت. فرزند شما این روزها اشیائی که در فاصله کمی هستند را با چشم دنبال می‌کند.
چطور با من حرف می‌زند؟
نوزادان در این سن با گریه کردن ارتباط برقرار می‌کنند و صداهای ناگهانی باعث ترس‌شان می‌شود. از گریه‌های فرزندتان نترسید. او از تنها ابزارش برای هشدار دادن به شما و بیان خواسته‌ها یا نارضایتی‌هایش استفاده می‌کند.
لبخندش را جدی نگیریدفرزندتان در این هفته بعضی اوقات به چشمان شما خیره می‌شود و نگاهش را سریعا از شما می‌دزدد، لبخند می‌زند و سرش را تکان می‌دهد. البته هنوز لبخند‌های او معنادار و هدفدار نیست، پس تصور نکنید به‌خاطر شیرین‌کاری‌های شما هیجان‌زده شده است.
به چه نیاز دارم؟
در این هفته نیز باید مدام پوشک نوزادتان را تعویض کنید. بهتر است هنوز از لباس‌هایی که تعویض‌شان راحت‌تر است استفاده کنید. حتما در این هفته به روزی 10 تا 12 عدد پوشک نیاز دارید. اما پوشک تنها نیاز نوزاد دو هفته‌ای شما نیست، نوزادان عاشق این هستند تا در آغوش شما باشند وگرمی بدن شما را احساس کنند پس اگر آغوشی یا کوله پشتی برای نوزادتان تهیه کردید، میتوانید از آن استفاده کنید.
هنگام استفاده از کرییر از استاندارد بودن انحنای آن مطمئن باشید و به مدت طولانی نوزاد را در آن قرار ندهید. صبر کنید! فهرست وسایل مورد نیاز شما به این موارد محدود نمی‌شود. اگر تصمیم شما برای استفاده از پستونک قطعی است از سایز کوچک آن استفاده کنید.
بغلش کنید
شاید گریه کردن تنها ابزار ارتباطی فرزندتان در این هفته باشد، اما شما میتوانید با لمس کردن به بهترین شیوه با نوزادتان ارتباط برقرار کنید. محققان می‌گویند تماس بدنی با کودک نه‌تنها او را آرام می‌کند، بلکه در روزهای بیماری هم به تسریع روند بهبودش کمک می‌کند. کودک شما عاشق این است که به وسیله شما لمس شود و در این راستا چه چیزی بهتر از تماس بدنی؟همسرتان می‌تواند با این کار با نوزاد ارتباط برقرار کند. او می‌تواند راه‌کارهایی برای سر حال کردن کودک بدخلق شما پیدا کند.
چقدر می‌خوابد؟هیچ الگوی دقیقی برای ساعات خواب کودکان موجود نیست. نوزادان دو هفته هنوز ساعات درونی‌شان تطبیق پیدا نکره است و معمولا بین 16 تا 20 ساعت در شبانه‌روز می‌خوابند. نوزادان معمولا در دو هفته اول هر سه یا چهار ساعت از خواب بیدار می‌شوند. اگر نوزادان ساعات بیشتری را بخوابند احتمالا طی روز گرسنه‌تر شده و به وعده‌های غذایی بیشتری نیاز خواهند داشت.
چرا گریه می‌کند؟
زمانی‌که نوزادتان به طور مداوم گریه می‌کند خونسردی خودتان را حفظ کنید. نفس عمیق بکشید و کنترل وضعیت او را از ساده‌ترین موارد آغاز کنید. شاید گرسنه باشد، یا باد گلو داشته باشد. شاید هم لازم باشد پوشکش را کنترل کرده و سعی کنید از شیوه‌هایی که باعث آرامش نوزادتان می‌شود استفاده کنید.
از کولیک نترسید
اگر نوزادتان برای ساعت‌ها گریه می‌کند و بی‌قرار است اما به بیماری خاصی دچار نیست و نشانه‌هایی مثل تب، تهوع یا اسهال هم ندارد، احتمالا دچار کولیک شده است. 20درصد کودکان در این سن به این مشکل دچار می‌شوند و حاصل گریه‌های شبانه روزی‌شان خستگی بیش از اندازه والدین و مراقبان است.
عجیب نیست اگر به خاطر اینکه نمی‌توانید کمکی به کودکتان بکنید دچار نگرانی و افسردگی شوید.ممکن است گریه‌های نوزاد کولیکی شما درست در زمانی که شما در اوج خستگی هستید شروع شود و کوچک‌ترین زمانی که میتوانید استراحت کنید را هم از شما بگیرد. اما مهم‌ترین اصلی که باید به خاطر بسپارید این است که تلاش‌ها و روش‌های شما همیشه برای آرام کردن نوزادتان کارساز نیست.
شب‌ها گریه می‌کند؟
بی‌خوابی مشکل بسیاری از مادران در این هفته است. نوزادانی که شب‌ها نمی‌خوابند، مادرانی خسته خواهند داشت. اما کمی انعطاف‌پذیری شما می‌تواند این مشکل را هم کمتر کند. کافی است زمان خواب خود را با زمان خواب نوزادتان تنظیم کنید. زمانی‌که فرزندتان آرام‌تر است، استراحت کنید و زمانی که او خواب است کارهایی که دوست دارید و از آنها آرامش می‌گیرید را انجام دهید.
توصیه‌های ایمنی را جدی بگیرید!
از تهویه مناسب اتاق کودکتان مطمئن شوید. در تختخواب کودک از بالشت و بالشتک‌های محافظ استفاده نکنید. دقت کنید تا فاصله کناره تخت و نرده‌های کناری بیش از 85 سانتی‌متر نباشد و مراقب روبان‌ها و گره‌هایی که احتمالا روی لباس نوزاد است، باشید. برای محافظت از فرزندتان او را به پشت روی تختخواب بخوابانید و پتو را بدون توجه روی تخت یا گهواره رها نکنید.
آواز بخوانید
در این هفته شما را با صدای‌تان می‌شناسد. برای جلب توجهش سراغ شعرها و ترانه‌هایی که در روزهای نوزادی برایش می‌خواندید بروید؛ او همه آن شعرها را به خاطر دارد. انتظار نداشته باشد وقت حرف زدن برایتان دست و پا بزند و به سمت‌تان برگردد، حتی در صورت ندیدن هیچ واکنشی از سوی او، بالای تختش بروید و با فرزندتان حرف بزنید.
حسش را تقویت کنید
هفته دوم، هفته بازی با نوزاد و پرورش ابتدایی‌ترین مهارت‌هاست. برای بهبود هماهنگی دست و چشم و حس لامسه میتوانید بافت‌ها و مواد گوناگون مانند روسری ابریشم یا پر‌های گردگیری تمیز، اطلسی یا مخمل و اجسام خزدار مانند اسباب‌بازی حیوانات را در اختیار نوزادتان بگذارید تا آنها را لمس کند. میتوانید برای تحریک حواس او اجازه دهید تا بعضی پیام‌های بویایی را دریافت کند؛ برای این کار میتوانید از روغن بنفشه یا روغن زیتون استفاده کنید.
نگران خونریزی نباشید
ممکن است خونریزی شما در این دوران به علت منقبض شدن رحم‌تان در زمان شیردهی شدیدتر شود. اگر خونریزی شما به رنگ قرمز روشن بود یا تا دو هفته بعد همچنان غلیظ بود با پزشک‌تان تماس بگیرید. شما میتوانید در مورد هر مسئله‌ای که باعث نگرانی‌تان شده با پزشک مشورت کنید.
اگر گریه نمی‌کند، ادویه بخورید
ممکن است علاقه‌مند به مصرف ادویه‌جات باشید اما نمی‌دانید که در حین شیردهی میتوانید از ادویه‌جات استفاده کنید یا نه. اشکالی ندارد؛ شما میتوانید گاهی از غذاهای بودار هم استفاده کنید و با این کار فرزندتان را با طعم‌های جدید آشنا کنید، اما قطعا فلفل نمی‌تواند ادویه مناسبی برای روزهای شیردهی شما باشد. فراموش نکنید که گاهی فرزندان نسبت به غذاهایی که مادر مصرف می‌کند حساس هستند. مثلا غذا و نوشیدنی‌های حاوی کافئین یا پروتئین شیر گاو ممکن است مشکلاتی را برای نوزاد ایجاد کنند.
اما گذشته از پرهیزهای غذایی که پزشک‌تان با شما در میان می‌گذارد، مهم‌ترین نکته‌ای که باید به آن توجه کنید، حفظ تعادل در خوردوخوراک‌تان است. نه زیاد از حد شیرین بخورید و نه زیاد از اندازه شور. نه خیلی سراغ میوه بروید و نه خوردنش را کنار بگذارید. شما به اندازه مناسب از هر یک از مواد غذایی تغذیه کنید و در صورتی که شاهد واکنش خاصی از طرف نوزادتان نبودید به این رویه ادامه دهید.
30 نکته مهم در مورد نگهداری از نوزاد در روزهای اولیه
چهدار شدن یک تجربه هیجان انگیز است. بیشتر والدینی که قرار است به زودی طعم شیرین پدر یا مادر شدن را تجربه کنند، دوران شیرین و پرهیجانی را میگذرانند و خودشان را برای نگهداری از نوزاد آماده می‌کنند اما نباید آماده کردن خانه را فراموش کرد. آماده کردن خانه برای ورود یک نوزاد کار چندان مشکلی نیست اما متاسفانه گاهی مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد. با اختصاص دادن مقدار کمی زمان و بودجه میتوانید مطمئن شوید کودکتان به محیطی سالم و ایمن پا خواهد گذاشت...
1.شما نوزادتان را یکی، دو روز پس از تولد به خانه میآورید و لازم است در خانه تغییراتی بدهید. بهتر است پیش از تولد نوزادتان این کارها را انجام دهید تا در روز به یادماندنی تولد نوزاد که استرس زیادی هم خواهید داشت، کارها آماده باشد و نوزادتان پا به محیطی سالم و امن بگذارد. در ضمن، زمان دقیق زایمان نیز نامشخص است و بعضی بچه‌ها زودتر از موعد به دنیا می‌آیند. به همین خاطر، باید زودتر دست به کار شوید و خانه را برای ورود عضو جدید خانواده آماده کنید.
2.یک خانه‌تکانی انجام دهید و همه جای خانه را تمیز کنید. پنجره‌ها را پاک کنید و دیوارها را بشویید. بهتر است این کار را پیش از بارداری انجام دهید. خانم‌های باردار نباید کارهای سنگین انجام دهند. اگر پیش از بارداری این کار را انجام نداده‌اید، برای تمیز کردن خانه از دیگران کمک بگیرید. اگر باردار هستید بهتر است صبر کنید تا تهوع، خستگی و بیحالی 3ماهه اول بگذرد و در 3ماهه دوم این کار را انجام دهید. ماه‌های آخر، استرس مادر بیشتر می‌شود و نباید کارهای سنگین و تغییرات زیاد در خانه انجام شود. سعی کنید همه کارها تا پیش از ماه آخر انجام گیرد تا مادر آرامش بیشتری داشته باشد.
3.نوزادان اغلب در سطوح پایین و روی زمین یا تخت هستند و تعداد تنفسشان هم زیاد است. بنابراین تمیز کردن این سطوح را فراموش نکنید. مبلمان را جا به جا کنید و گرد و خاک زیرشان را پاک کنید. بهتر است فرش‌ها را بشویید یا حداقل گرد و خاکشان را بگیرید و چند ساعتی زیر نور آفتاب قرار دهید. ملافههای تختخواب را تنها با مواد شوینده و بدون استفاده از مواد نرمکننده و ضدعفونی‌کننده بشویید و بگذارید زیر نور شفابخش خورشید خشک شوند. گرد و خاک زیر تختخواب را پاک کنید.
4.هنگام خانه تکانی تا جای ممکن از مواد سفیدکننده و ضدعفونی‌کننده استفاده نکنید و با آب و پودر و مایع شوینده، این کار را انجام دهید.
5.هنگام خرید محصولات خانگی، اطلاعات روی برچسب را بخوانید و کم‌خطرترترین ماده را انتخاب کنید. همه شوینده‌ها و پاک‌کننده‌ها یکسان نیستند. برخی محرک‌‌تر و برخی کم‌خطرترند. پس از استفاده، درب ظروف را ببندید تا بخارهای آن در خانه پخش نشود.
6.برای از بین بردن حشرات از راههای طبیعی مانند نصب توری روی پنجره‌ها و گرفتن درزها و ترک‌های دیوار استفاده کنید و برای این کار از سموم و حشره‌کش‌ها استفاده نکنید.
7.رسم است که هنگام ورود نوزاد به خانه اسفند دود می‌کنند. بهتر است از دیگران بخواهید این کار را تنها در حیاط و بیرون آپارتمان انجام دهند؛ چون نوزادان ریه‌های کوچک و حساسی دادند و دود اسفند در محیط داخل آپارتمان ممکن است آزارشان بدهد.
8.یک دستگاه تصفیه‌کننده هوا در خانه داشته باشید. استفاده از یک دستگاه تصفیه هوا در محیطی که نوزاد قرار است آنجا بخوابد و استراحت کند، می‌تواند کمک‌کننده باشد.
9.سراغ گلدانها بروید. گیاهان خانگی به دلیل داشتن خاک مرطوب، محل مناسبی برای رشد میکروبها و تخم‌ریزی حشراتی مانند پشه هستند. برخی گیاهان هم سمی هستند و کودکان در سنین نوپایی ممکن است آنها را خورده و مسموم شوند. نگهداری از گیاهان و وجود گلدان در خانههایی که کودک در آن زندگی می‌کند توصیه نمی‌شود.
10.خیلی‌ها تنها اتاق نوزاد را آماده می‌کنند اما نوزادان نیاز به مراقبت بیشتری دارند و امن‌ترین و مطمئن‌ترین جا برای آنها اتاق خود پدر و مادر است. بنابراین لازم است اتاق خوابتان را برای ورود نوزاد آماده کنید. جای مناسبی برای خوابیدن نوزاد در نظر بگیرید. برای این کار میتوانید از گهوارهها و تختهای فلزی متحرک کوچک استفاده کنید یا کالسکه نوزاد را که در ماه‌های اول در بیرون خانه استفاده نمی‌شود در حالت خوابیده تنظیم کرده و آن را کنار تختخواب خودتان قرار دهید.
11.از چند هفته پیش از زایمان، روی تشکتان یک لایه پلاستیک و حوله قرار دهید؛ زیرا در اواخر بارداری، احتمال پاره شدن کیسه آب و پس از زایمان هم احتمال خونریزی وجود دارد. یک پلاستیک و چند حوله هم برای وقتی که از بیمارستان تا خانه در ماشین هستید لازم است.
12.صندلی کودک برای آوردن نوزاد از بیمارستان به خانه را فراموش نکنید. کودک شما همیشه باید در صندلی کودک در خودرو بنشیند. این شامل همان اولین باری که از بیمارستان به خانه می‌آیید هم می‌شود. بهترین جای قرار دادن صندلی کودک، قسمت وسط صندلی عقب خودرو رو به بیرون است. هیچ وقت کودک را در صندلی جلوی خودرو قرار ندهید؛ به ویژه اگر خودرویتان مجهز به سیستم ایربگ است. اگر از صندلی ماشین دست دوم استفاده می‌کنید، به تاریخ درج شده روی برچسب آن که زمان مناسب استفاده را پیشنهاد کرده، توجه داشته باشید.
13.در آشپزخانه، کابینتی را به وسایل کودک اختصاص دهید. وسایل مورد نیاز نوزاد مانند پستانک و شیشه شیر باید در آب جوش ضدعفونی شوند. قابلمه و ظرف مخصوصی برای این کار در نظر بگیرید. یک حوله و پارچه نخی تمیز هم برای خشک کردن وسایل نوزاد پس از ضدعفونی و جوشاندن در آب نیاز خواهید داشت.
14.حمام را بشویید و تمام سطوح و کاشیهای آن را خوب تمیز کنید. دوش متحرک، تشت و وان مخصوص کودک، چهارپایه و کفپوش پلاستیکی برای جلوگیری از لیز خوردن و یک طبقه در سطح پایین برای قرار دادن شامپو و صابون نوزاد نصب کنید.
15.بهترین روش تغذیه کودک شیر مادر است. وسایل لازم برای این کار مانند پد شیردهی، شیردوش و بالشتک مخصوص شیردهی تهیه کنید. در مورد نوزادانی که از شیر شما محروم هستند و به توصیه پزشک شیر خشک می‌خورند، شیشه شیر، شیشه‌شور و شیرخشک تهیه کنید.
16.لباس‌های نوزاد را پیش از استفاده بشویید. همه لباس‌ها، ملافه‌ها، حوله، دستمال‌ها و وسایل نوزاد را با پودر شوینده مخصوص کودک بشویید و در محل مناسب و جایی که نور آفتاب و جریان هوا وجود دارد خشک کنید و سپس در کشو و کمد قرار دهید.
17.لازم است پوشک نوزادان در ماه‌های اول روزی چند مرتبه تعویض شود و به خاطر اینکه پوست حساسی دارند باید هر بار پاهایشان را با آب بشویید. اگر شیر دست‌شویی خانهتان از نوع ارتفاع کوتاه است شستن نوزاد برایتان مشکل خواهد بود بنابراین بهتر است برای تعویض شیر دست‌شویی اقدام کنید و از شیرهای بلند که فضای کافی برای قرار دادن نوزاد دارند استفاده کنید.
18.بوگیر
هایی که عطر دارند و حاوی حلال‌های فرار شیمیایی هستند را از دست‌شویی بردارید. اگر توالت فرنگی ندارید برای مادر، توالت فرنگی مخصوص از داروخانه تهیه کنید.19.پوشک به اندازه کافی و در اندازه مناسب خریداری کنید. پلاستیک تعویض پوشک و چند حوله و دستمال نخی برای خشک کردن نوزاد و کرم کالاندولا برای رفع التهاب‌های پوستی ناشی از سوختگی پوست پای نوزاد با ادرار تهیه کنید. بهتر است میز کوچکی برای عوض کردن پوشک نوزاد در نظر بگیرید. انجام این کار در مقایسه با تعویض پوشک روی سطح زمین فشار کمتری به عضلات و استخوانهایتان وارد می‌کند.
20.چند اسباب بازی که موسیقی ملایمی دارند، بخرید و در اتاق کودک قرار دهید یا چند موسیقی ملایم روی تلفن همراه‌تان داشته باشید. این کار در مواقعی که کودک گریه و بی‌قراری می‌کند به کمکتان میآید.
21.غذای خانواده را برای چند هفته بعد از تولد نوزاد تهیه کنید. در ماه‌های آخر وعده‌های بیشتری بپزید و مقداری از آن را در ظروف دردار یا کیسه‌های زیپ‌دار مخصوص ریخته و به شکل منظم و مشخصی در فریزر قرار دهید.
22.روی بسته‌ها و ظروف، برچسب بزنید تا محتویات آن مشخص باشد. بهتر است راهنمای لازم درباره نحوه یخزدایی و گرم کردن غذا را هم به‌طور مختصر روی برچسب بنویسید تا دیگران به راحتی بتوانند از آن استفاده کنند.
23.فهرستی از مراکز تهیه غذا و رستوران‌های نزدیک خانه، سوپر و داروخانه‌هایی که خریدتان را با پیک به خانه می‌فرستند، روی کاغذی بنویسید و آن را روی میز تلفن بچسبانید.
24.کارهای خانه بدون حضور خانم خانه می‌مانند و باید کسی آنها را انجام دهد. از همین الان فرد یا افرادی را برای این کارها انتخاب کنید و از آنها درخواست کنید برای روز یا روزهایی که در بیمارستان هستید مسوولیت انجام کارها را به عهده بگیرند. میتوانید از اقوام یا دوستان نزدیک‌تان بخواهید برای پخت غذا و انجام کارهای خانه تا چند روز پس از تولد نوزاد کمکتان کنند.
25.وقتی از بابت کارهای خانه، خیالتان راحت شد؛ برای چند ماه پس از تولد نوزاد برنامه‌ریزی کنید. شما تا چند ماه نیاز به کمک دارید. وقت دکتر، غذا پختن و انجام کارهای خانه در کنار رسیدگی به نوزاد آسان نیست. فهرستی از افرادی که می‌توانند به شما کمک کنند تهیه کنید.
26.افرادی که قرار است به شما کمک کنند باید از جای ظروف، مواد غذایی و وسایل لازم باخبر باشند. بهتر است جای همه وسایل و مواد مورد نیاز را به آنها بگویید و این اطلاعات را روی یک برگ کاغذ نوشته و در آشپزخانه جایی در معرض دید قرار دهید.
27.فهرستی از مواد غذایی و خوراکی‌هایی که برای دو هفته پس از زایمان نیاز دارید بنویسید و از همسرتان بخواهید آنها را تهیه کند. این کار در روزهای پس از تولد نوزاد که وقت زیادی برای خرید ندارید به شما کمک خواهد کرد.
28.پس از تولد نوزاد، دوستان و اقوام و آشنایان به دیدنتان می‌آیند. بنابراین بهتر است از همین الان برای پذیرایی از میهمان‌ها هم آماده باشید. ظرف‌های خاک گرفته توی کابینت و بوفه را بشویید و مقداری شکلات و شربت در خانه آماده داشته باشید.
29.دوربین را جایی در دسترس قرار دهید. مطمئن شوید باتری و حافظه کافی دارد. روزهای اول تولد نوزاد دیگر تکرار نخواهند شد.
30.شاید انجام این کارها به نظر زیاد و خسته‌کننده بیاید اما برنامه‌ریزی و انجام به موقع این کارها به شما کمک می‌کند تا در روز تولد نوزاد و روزهای بعد از آن آرامش بیشتری داشته باشید و اوقات خوشی را با خانواده و دوستان سپری کنید.
منبع: مجله سیب سبز